Enpresan Parte Hartzea Frantzian
ORDAINSARIAREN EZEGONKORTASUNA
AUDIOA: https://youtu.be/cwvnvacy2eA
TESTUA (PDF): https://yadi.sk/i/bft_-FywzmDCQg
1. Frantzian araututako mozkinetako
partaidetza-sistemek langileen ordainsariaren ezegonkortasunean izan dezaketen
eraginari buruz eztabaidatu dute analistek, sindikatuen ingurukoek bereziki.
2. Printzipioz, langileen ordainsariaren
aldakortasuna argi eta garbi lotuta egon daiteke langileek enpresan duten
inplikazio handiagoarekin eta, horrela, enpresaren efizientzia handiagoarekin.
Hala ere, ikuspegia ez da zertan berdina izan eragindako langileen edo haiek
ordezkatzen dituzten sindikatuen ikuspuntutik.
3. Gogora dezagun soldata finkoa, hein handi
batean, XIX. mende osoko langile-borroken aldi luze baten emaitza dela. Aldi
horretan etengabe borrokatu zen destajuzko lanaren aurka, eta lan egindako
denboraren araberako ordainsari finkoarekin ordezteko. Horrek azaltzen du
langileen eta sindikatuen egiturazko nolabaiteko mesfidantza ordainsari
aldakorrekiko. Eta gogora dezagun Frantzian araututako mozkinetako partaidetza
ordainsari aldakorreko modu bat besterik ez dela.
4. Jakina, parte-hartze horren kasuan, eragina
mugatua da lan-ordainsari osoaren aldakortasunean, baina kontingentzia-elementu
jakin bat sartzen du, langileen gustukoa zenbaitetan ez dena.
5. Ohikoena da ordainsari doituak dituzten
langileek funtsean soldata finkoa balioestea, eta arazotzat hartzea mota
horretako ordainsarien ondoriozko aldakortasun. Ordainsari hauek ez dira beti
eskuratzen eta, eskuratu ezkero, kopuru oso aldakorren arabera da. Langile
horiek tentsio konstantean bizi ohi dira hilabete bakoitzeko gastuei aurre
egiteko, eta ez zaie erraza egiten horrelako ordainsari aldakorren abantailak
hautematea.
6. Egoera ekonomiko lasaiagoan dauden langileen
kasuan, aldakortasunak nolabaiteko erakargarritasun pertsonala du, aurrezpena
edo ondasun eta zerbitzu garestiak erostea erraztu baitezake. Hileko soldataren zati bat gordetzea (edo
kreditua erabiltzea) ez da beti erraza.
7. Gogoratu behar da destajuko ordainsaria
pixkanaka aldatu egin zela, sindikatuen presioarekin batera, enpresak sistema
horrek produktuen kalitatean zuen eragin negatiboa kontuan hartzen hasi
zirelako. Destajuan zeuden langileak obsesionatu egiten ziren produktuaren
gehienezko kantitate bat ekoizteagatik, eta horrek eragin negatiboa zuen
lanaren kalitatean. Bistakoa da mozkinetan partzialki parte hartzeko
mekanismoak ezin direla kuantitatiboki konparatu, baina garrantzitsua da
planteatzea, halaber, ea posible den eragin negatiboa duen motibazioren bat
sortzea.
8. Ildo horretan, urteko mozkinetan parte
hartzeak urte horretako emaitzetan langilea inplikatzen duela adierazi da,
baina ez hainbeste enpresaren epe luzeko eraginkortasunean. Nolanahi ere, gaia
ez da behar bezala aztertu, eta, lan-ordainsari osoaren zati txiki bat baino ez
denez, benetan zaila da ordainsari mota horrek aipatu dugun ikuspegitik izan
dezakeen eragin psikologikoa baloratzea. Orain artekoak baino analisi
zehatzagoak eta konplexuagoak behar dira.
ENPRESA ETA LANAri buruzko idatziak
EKAI Center-en beste idatzi batzuk