LEHERKETA KONTROLATUA

TESTUA - AUDIOA
Europako Garapen Ereduaren Etorkizuna

LEHERKETA KONTROLATUA

AUDIOA:   https://youtu.be/vGkrFIjWY8Q

TESTUA (PDF):   https://yadi.sk/i/RZVg9wO2Qlgj7w


1.      Munduko Ekonomia Foroaren bidez, mendebaldeko multinazionalek neoliberalismoa ordezkatzera bideratutako eredu ekonomikoaren proposamena jarri dute mahai gainean, eta Berrabiatze Handia izena eman diote. Proiektu honen bultzatzaileak multinazional handiak izatea oso garrantzitsua da, beraiek izan baitira, zuzenean eta gobernuengan duten eraginaren bidez, eredu neoliberalaren protagonista eta buruak.

2.      Egungo eredutik igarotzea bera da eredu berri honen funtsezko alderdi bat. Deigarria da Berrabiatze Handiaren sustatzaileek behin eta berriz errepikatzea COVID-19 epidemiak sortutako krisiak eredu berria ezartzeko dakarren aukera paregabea. Horrek esan nahi du, nolabait, krisi honek sortutako suntsipen ekonomikoak eredu berri bat "eraikitzen" laguntzen duela. Garrantzitsua da horri buruz hausnartzea.

3.      Eredu ekonomikoaren aldaketa proposatzen duten multinazionalen lekuan koka gaitezen. Jakina, ez da gogo handiz proposatzen duten zerbait. Eredu neoliberala beren eredua izan da eta da oraindik. Korporazio handiek kontrolatu dute prozesu neoliberal osoa, eta inbertsioen errentagarritasuna eta mendebaldeko gobernuen kontrol politikoa ziurtatzeko balio izan die eredu horrek.

4.      Korporazio handiek eredua aldatzearen alde egiten badute, ziur aski, beste aukerarik ez dutelako izango da. Eredu neoliberala agortuta dago, Europako eta Estatu Batuetako ekonomia eta gizartea estutzeko dituen aukerak mugara iritsi direlako itxuraz. Muga hori, alde batetik, hondoratze demografikoak markatzen du, eta, bestetik, gainzorpetzearen metaketak. Eta hori guztia Mendebaldeak inbertsio produktiboa modu egonkorrean suspertzeko gai ez den ingurune batean.

5.      Korporazioek gero eta argiago ikusi dute eredu neoliberalak – beren ereduak – ez duela askoz gehiago iraungo. Eta badirudi aurreratzea erabaki dutela.

6.      Jakina, eredu ekonomikoaren etorkizuna bideratzerakoan, oinarrizko hiru helburu dituzte korporazio handiek:

A. Eredu bideragarria izan behar da, garapen ekonomikoari eusteko gai.

B. Ereduak korporazio handien nagusitasun ekonomikoari eusten zaiola bermatu behar du.

C. Ereduak bermatu behar du, halaber, korporazio handiek mendebaldeko gobernuekin duten nagusitasun politikoari eutsiko diotela.

7.      Badirudi azken urteotan frogatu dela ekonomiaren hedapen-aldi batek arazoa konpondu arte itxaroteko estrategiak ez duela funtzionatzen. Egiturazko arazoak mantendu edo larriagotu egiten dira. Edozein eredu alternatibok gainzorpetzearen arazoa eta finantza-sektoreko arrisku metatua konpondu behar ditu, eta, aldi berean, geroko hazkunde ekonomikoa ziurtatu.

8.      Horrek esan nahi du, era batera edo bestera, korporazio handiek gehiegizko zorpetzea modu gogor eta zorrotzean amaitzen saiatuko direla. Horrek eskatzen du ziurrenik, zorraren kitatze orokortuak eta, aldi berean, finantza-sistemaren eraiste kontrolatua.

9.      Etorkizuneko hazkunde ekonomikoa hiru modutan bermatu beharko litzateke:

A. Garapen teknologiko berriak Laugarren Industria Iraultzaren esparruan

B. Korporazio handientzat giltzarri diren sektoreei egundoko baliabide publikoak bideratzea, hala nola energia berriztagarriei eta farmazia sektoreari.

C. Eraginkortasun txikiagoko sektore helduen suntsiketa sortzaile bizkorra, batez ere enpresa txiki eta ertainena.

10.   Hori guztia korporazio handiak proposatzen ari diren sistemaren "leherketa kontrolatuaren" testuingurua litzateke.

11.   COVID-19ren zeregina "leherketa" eta "suntsiketa sortzailea" mekanismoak martxan jartzea izango litzateke, herritarrentzat onargarria den moduan; izan ere, herritarrek – modu horretan –, lortu nahi den suntsipen sozial eta ekonomikoaren aurrean, birus bat hartuko dute erruduntzat, eta ez elite korporatiboa bera.

EUROPAKO GARAPEN EREDUAREN ETORKIZUNAri buruzko idatziak

EKAI Center-en beste idatzi batzuk