Kurzarbeit-aren Ezarpena
LANGILE HAUTAGARRIAK
AUDIOA: https://youtu.be/i9x0NS6dGzc
TESTUA (PDF): https://yadi.sk/i/v05Jo6rvD99_Mg
1. Lana banatzeko edo kurzarbeit prozesuetan
"langile hautagarriak" esamoldea erabiltzen dugunean, honako hau esan
dezakegu:
A) Oro har, nahitaezko lanaldi-murrizketetan
murgildutako langileak.
B) Nahitaezko lanaldia murriztearen
ondoriozko soldata-galera partzialki konpentsatzeko gobernuak emandako
laguntzen onuradun izateko aukera duten langileak.
2. Nahitaezko lanaldi-murrizketak eragindako
langileen eremua, lehenik eta behin, enpresaren eta langileen artean itundutako
eremuak mugatzen du. Baina derrigortasunaren mugak ezberdinak izan daitezke
herrialde batetik bestera. Lan-ituna nahitaezko hitzarmen kolektiboa bada,
enpresako soldatapeko langile guztiak behartu ditzake.
3. Praktikan, ohiko zalantzak sortu dira
azpikontratatutako langileei buruz eta, bereziki, aldi baterako laneko enpresek
kontratatutakoei buruz. Azken horiek, oro har, lanaldi-murrizketa nahitaezkoa
duen eremuan gero eta gehiago sartzeko bilakaera gertatu da.
4. Jakina, logikoa da aldi baterako laneko
enpresek kontratatutako langileak, enpresaren barneko produkzio-prozesuan
zuzenean sartzen direnak, programa horiek abian jartzen duten lan-denboraren
murrizketa proportzionalaren eraginpean egotea modu baliokidean. Kasu
batzuetan, lege-arazoak sortu dira, langile horietako batzuek beren lanaldia
murrizteari uko egiten diotelako eta langile horiek zuzenean lotzen ez dituzten
lan-akordio edo -hitzarmenen bidez funtsezko lan-aldaketak ezartzeko legezko
zailtasunak daudelako. Herrialde horietako batzuetan, lan-araudiak argitu du
langile horiengana hedatu dela lan egiten duten enpresan aplikatzen diren
lanaldi-murrizketa horiek.
5. Beste kontu bat da azpikontratatutako
langileena; normalean, lan-hitzarmenaren aplikazio-eremutik kanpo geratzen
dira, eta ez dira zuzenean lanaldi-murrizketaren mende jartzen. Hala ere,
ohikoa da enpresaren lan-karga murrizteak azpikontratatutako enpresaren
lan-karga ere murriztea, eta, horren ondorioz, bigarren enpresa horrek berariaz
horretarako diseinatutako lanaldi-murrizketaren baten alde egitea.
6. Gobernuen laguntzak lanaldi-murrizketak
eragindako langileentzat dira. Hala ere, batzuetan irizpide desberdinak sortu
dira, ia beti arazo formaletan edo arauen interpretazioan oinarrituta. Ohikoa
da gobernuaren laguntzaren zenbatekoa handitzea murrizketak eragindako
langileen kopuruak hala egiten badu, eta horrek azaltzen du gobernuek jarrera
murriztaileak hartu ohi dituztela laguntzaren onuradun diren langileen
eremuaren interpretazioari dagokionez.
7. Sarritan eztabaidatu izan da lanaldi-murrizketak
banaka aintzat hartutako enpresa bateko langileei edo sozietate-talde bereko
enpresa guztietako langileei zer neurritan eragin behar dien. Ohikoena da
negoziazio kolektiboaren esku uztea lan-karga murrizteko arazoaren
dimentsioaren balorazioa eta, zehazki, enpresa jakin baten edo enpresa-talde
osoaren arazo estrategikotzat hartu behar den balioestea.
8. Araudiaren ikuspegitik, ohikoa da langile
"iraunkorrak" laguntzaren hartzaile potentzialtzat hartzea. Hala ere,
ohikoena da gobernuaren konpentsazio partziala jasoko duten langileak soilik
egotea lanaldia murrizteko prest, baina kasu jakin batzuetan berariazko
konpentsazioak ere ezarri dira enpresaren kontura. Soldatak gutxieneko kopuru
batez murriztea eskatzen dute gobernuek (gutxienez %10 normalean). Baita
eragindako langileak langabezia-aseguruetarako alta emanda egotea ere.