Kurzarbeit-aren Ezarpena
OINARRI KONTZEPTUALAK
AUDIOA: https://youtu.be/pE2inc-HIhk
TESTUA (PDF): https://yadi.sk/i/Q5vmaUsiq0IjGQ
1. Enpleguaren kudeaketaren ikuspegi liberalen
aurrean, Kurzarbeit ereduak botere publikoen inplikazio aktiboaren beharra
planteatzen du. Langabezia murrizteko tresna gisa lan-denboraren murrizketa eta
banaketa modu zabal edo orokorrean erabiliz hain zuzen.
2. Praktikan, planteamendu kontzeptual horrek
honako hauek eskatzen ditu:
A. Araupen egokia
B. Horretarako beharrezkoak diren aurrekontu-baliabideak
izatea
C. Mekanismo horiek enpresa-ehunaren sektore
zabaletara hedatzea bultzatzeko borondate politikoa.
3. Sistema honen logika ulertzeko, lehenik eta
behin, gizartearentzako eta aurrekontu publikoentzako langabeziak dakarren
kostua kontuan hartu behar dugu. Kostu hori beren emaitza-kontutik deskargatzen
dute enpresek krisialdietan, kanpo-eragin edo externalitate negatibo gisa.
4. Merkatu liberaleko ekonomiak uste du egokia
dela hori horrela izatea. Enpresek langileak kaleratzeko zenbat eta erraztasun
handiagoa izan, orduan eta eraginkorragoak izango dira beren jarduera garatzeko
orduan. Politika publikoak, alde batetik, langabeak babestera bideratu behar dira
eta, gehienez, enpresetan enplegu berria sortzera.
5. Baina ikusmolde liberal horiek langabeziaren
kostuak jarduera ekonomikoan modu batean edo bestean eragingo ez balu bezala
argudiatzen dute. Baina errealitatea da, eragina izateaz gain, oso modu gogorrean
eragiten duela. Epe laburrean enpresen etekin kontua hobetzea besterik ez
dirudiena, epe luzera arazo estrategiko larria bihurtzen da aurrekontu
publikoetarako, pertsonen gaikuntzarako eta ekoizpen-sistema osoaren
eraginkortasunerako. Ahaztu gabe, jakina, langabeziak ikuspuntu sozial hutsetik
duen eragina.
6. Bestaldetik, langabeziaren erronkari aurre
egiteko epe luzeko ikuspegian kokatu diren enpresa-kudeaketako ereduen
abiapuntua zeharo ezberdina izan da. Hauen ustez, langabeziaren aurkako jarrera
zuzena hartu behar dute politika publikoek eta, enplegua sortzea bultzatzeaz
gain, lanari eustea ziurtatu behar dute, beharrezkoa den neurrian enpresetan
lana banatuz.
7. Ekonomia liberalek normalean ez dute azken funts
kontzeptual hori onartzen, baina, nola edo hala, doktrina ekonomiko oso
desberdinek defendatu dute. Oinarrizko lau ildo hauek aipa ditzakegu:
- Herrialde sozialisten enplegu osoko
politikak
- Enpresa publikoen sare zabala duten
herrialdeen kasua (Belarus adibidez)
- Europa mendebaldeko herrialde batzuetako
enplegu-politika aktiboak, Kurzarbeit barne.
- Lan-kooperatibak, beren kabuz kudeatzen baitute
enplegua, oinarri kontzeptual horietan oinarrituta.
8. Agerikoa da enplegua banatuz langabezia
saihesteko politika horiek kostu bat dutela. Kostu hori, ereduen arabera,
Estatuak, enpresa publiko edo pribatuek edo jarduneko langileek har dezakete bere
gain. Eta interes-talde horien artean partekatu daiteke ere. Nolanahi ere,
politika horiek epe luzeko ikuspegitik planteatzen dira, jakinik langabeziaren
kostu soziala eta ekonomikoa (prestazioak, gaikuntzaren galera,
gizarte-bazterketa), normalean, epe luzera, nabarmen handiagoa dela.