ENPLEGUA BANATZEKO POLITIKAK

AUDIOA - TESTUA
Kurzarbeit-aren Ezarpena

ENPLEGUA BANATZEKO POLITIKAK

AUDIOA:   https://youtu.be/qgZVKOXZI6U

TESTUA (PDF):   https://yadi.sk/i/i4s7CLkJTtK-iw


1.      Enplegua banatzeko politikak ("work sharing"/"Kurzarbeit") kolektibo jakin batean enplegua sortzeko edo kaleratzeak saihesteko tresna gisa lan-denbora murrizteko estrategian oinarritzen dira.

2.      Kontzeptua nahiko zaharra da eta 1929ko krisialdian zabaldu zen. Hala ere, hein handi batean, kontzeptu hori inplizitua da, nolabait, lan-denbora murrizteko politika guztietan. Politika horien helburu nagusia langileen bizi-baldintzak hobetzea zen, gehienez 12, 10 edo 8 orduko lanaldiak ezarriz. Hala ere, liberatutako lan-kargaren ondorioz, lanpostu berrien sorreran edo kaleratzeak saihestean eragiten zuten nahitaez neurri horiek.

3.      Baina batez ere Depresio Handiaren testuinguruan lotu ziren nolabait zuzenean lan-denboraren murrizketa eta Mendebalde osoan langabezia-egoeraren ondoriozko hondamendiaren aurkako borroka.

4.      Egiturazko langabeziaren aurka borrokatzeko tresna gisa lan-denbora murriztea planteatu zen berriro ere – arrakastarik gabe – 2008ko finantza-krisian. Orduan ere, hainbat sektorek planteatu zuten lan-denbora orokorrean murriztea – adibidez, asteko 35 edo 30 ordura – . Tresna bikaina izan zitekeen hori langabezia-tasa handiei aurre egiteko. Hala ere, proposamen horiek ez zuten ia oihartzunik izan erabakitzeko gaitasuna zuten zirkulu politikoetan.

5.      5. Hala ere, mendebaldeko hainbat herrialdek erabilera zabaleko tresna politikoak garatu dituzte, enpleguaren banaketa enpresa jakin batzuetako langabezia-arriskuei aurre egiteko tresna gisa erabiltzeko. Zehazki, enpresa edo enpresa-talde batean lan-denbora proportzio egokietan murrizteko estrategiak dira, langile kopuru esanguratsu batentzat kaleratze-erabakiak saihesteko. Adibidez, langileen %10 kaleratzea saihets daiteke langile guztien lan-denbora %10 inguru murriztuz.

6.      Funtsezko kontu bat da, borroka sindikalaren bidez lortutako lan-denboraren murrizketak ez bezala, "Work sharing" programek berekin dakartela lanorduak murriztearekin batera soldatak murriztea. Kontuan izan behar dugu ez direla lan-produktibitatea handitzearen ondoriozko lan-denboraren murrizketak, baizik eta dagoen lan-karga banatzeko helburu hutsa, kaleratzeak saihesteko asmoz.

7.      Dena den, soldata-murrizketa horiek work sharing sistemetan duten eragina arintzeko asmoz, gobernuek esku hartzen dute, langileek jasandako soldata-murrizketa partzialki konpentsatuz. Konpentsazio hori herrialde batetik bestera aldatzen da, baina, normalean, soldata-galeraren %50 ingurukoa izaten da.

8.      8. Enplegua banatzeko programek iraupen-mugak dituzte, langileei eragindako kaltea eta aurrekontu publikoetarako kostua egiturazkoak ez izateko.

9.      Azkenik, ohikoa da programa horietan prestakuntza-planak ezartzea lan-denbora murriztua duten langileentzat.

KURZARBEIT-AREN EZARPENAri buruzko idatziak

EKAI Center-en beste idatzi batzuk