Europako Garapen Ereduaren Etorkizuna
LEHIAKORTASUNAREN GAKOAK
AUDIOA: https://youtu.be/3GxIh5hylQE
TESTUA (PDF): https://yadi.sk/i/plqLTeWE6ziffA
1. Modu eraginkorrean lehiatzeko gaitasuna
besterik ez da lehiakortasuna. Herrialdeen lehiakortasuna beren enpresa-sareak
benetan egiten duenaren arabera neurtzen da, beren produktuak eta zerbitzuak
kalitate/prezio erlazioan hobeak izan daitezen.
2. Hala ere, azterketa ekonomikoetan joera
nabarmena dago Europako lehiakortasuna baloratzeko edo kuantifikatzeko,
Europako gobernuek enpresa-ehunarekin lotuta egiten dutena eta egiten ez dutena
neurtuz, enpresek berek egiten dutena baino gehiago. Horrek nabarmen errazten
du gobernuek lehiakortasunaren bilakaeraren ondoriozko erantzukizun zuzenak
beren gain hartzea saihestea eta, horrela, lehiakortasunaren bilakaeraren
aurrean jarrera pasiboa hartzea.
3. Interpretazio horiek erraz antzeman ditzakegu
Europako lehiakortasuna neurtzeko kasu bakoitzean erabiltzen diren adierazleen
zerrendaren bidez. Erreferentzia gisa, Munduko Ekonomia Foroak egindako
"2020ko Europako Lehiakortasun Indizea" azter dezakegu (2014, 37. or.
eta hurrengoak). Indize horrek adierazleen hautaketan bitarteko posiziotzat har
genezakeena hartzen du, adierazten genuen proaktibitatearen edo pasibotasunaren
ikuspegitik.
4. Alde batetik, indize honen
lehiakortasun-adierazleen zerrenda 7 zutabetan banatzen da; horietatik 5
lehiakortasun-zutabetzat har ditzakegu, eta 2 "jasangarritasunaren"
zutabetzat (gizarte-inklusioa eta ingurumen-jasangarritasuna). Badirudi indizea
azken bi arlo horietara hedatzeak Europako zuzentasun politikoaren kontua
besterik ez dela. Gobernuek egin behar duten guztia ez da
lehiakortasun-politika. Bi zutabe horiek indize horretan sartzeak nahasgarria
da eta tresnaren eraginkortasuna mugatzen du, nahiz eta diskurtso mota horiek
politikoki erakargarriak izan.
5. Hauek dira Indize horren benetako 5
lehiakortasun-zutabeak:
- Enpresa-ingurunea
- Agenda digitala
- Europa berritzailea
- Hezkuntza eta prestakuntza
- Lan-merkatua eta enplegua
6. Indizeak zuzen kokatzen ditu adierazle horiek
Europako politika horizontalen funtsezko gaien inguruan. Hala nola
prestakuntzan, berrikuntzan edo lan-merkatuan. Baina horrek Europako ohiko
posizionamenduen gutxi gorabeherako ideia bat ere ematen digu. Adierazitako
politika horizontaletan izan ezik, enpresa-ingurunearekin lotutako aldagai
jakin batzuk neurtzera mugatzen da indizea, enpresa-jarduerarekin berarekin
baino gehiago. Honako hauek hain zuzen:
- Lehia
- Klusterrak
- Ekintzailetza
- Finantzaketa eskuratzea
7. Finantza-testuingurua neurtzen du indizeak,
baina ez inbertsioa. Enpresa-ekintzailetzaren testuingurua neurtzen du, baina
ez ditu sortzen diren enpresak neurtzen. Jakina, ikuspegi hori koherentea da
azken hamarkadetan Europan nagusi izan diren korronteekin; izan ere, joera
horiek etengabe egin dute erakunde publikoek enpresa-jardueraren aurrean duten
posizionamendu pasiboaren alde, eta jardun publikoa politika horizontaletara mugatzearen
alde.
8. Jakina, jarrera horiek beti dira nolabait
mistoak, eta, adibidez, aztertutako kasuan, IKTen edo, ikusi dugun bezala,
berrikuntzaren eremuko helburu espezifikoak sartzen dira.
9. Edonola ere, posizionamendu pasibo hori,
nolabait, Europar Batasuneko erakundeen konplexutasunak eta
eskumen-erantzukizunen mugak errazten duten posizionamendua da. Baina Europak
lehenbailehen konpondu beharreko kontua da.
10. Lehiakortasunaren aurrean jarrera aktiboagoa
izateko beharra bi esparru giltzarritan koka dezakegu: inbertsio produktiboa
eta politika sektorialak.
11. Finantza-sistemaren,
pizgarrien edo enpresa publikoen bidez, Europako gobernuek ziurtatu behar dute
inbertsio produktiboa suspertu egiten dela Europan. Asiakoak baino inbertsio
produktibo maila sistematikoki baxuagoekin, Europaren lehiakortasunak behera
egiten jarraituko du ezinbestean.
12. Jakina,
Europako lehiakortasunaren bilakaera kezkagarria da ikuspegi demografikotik ere,
baina hau oso epe luzeko kontua da. Berrikuntzarekin lotutako adierazleek azken
urteetan izan duten bilakaerari dagokionez ere hala da. Baina azken horietan,
Europako erakundeek sentsibilitate kontzeptual argia dute, beren eskumen-mugen
ahaztu gabe, jakina.
13. Argi
dago lehiakortasun-estrategia funtsezkoa dela Europako garapen-ereduaren
barruan. Baina ez da erraza estrategia hori gauzatzea inbertsio produktiboa
bezalako funtsezko gaiak saihesten baditugu eta, batez ere, politika
sektorialak alde batera uzten baditugu. Egia esan, PORTERrek azpimarratzen duen
bezala (1998, 9. or.), lurraldeen lehiakortasuna enpresa eta sektore jakin
batzuen lehiakortasuna baino ez da.