1. EKAI Center-en defendatu izan dugu enpresentzako
laguntza publikoen aurkako Europar Batasunaren politika zorrotzegiak berrikusi
behar direla eta, bereziki, enpresa handientzako laguntzen aurkakoak.
Estatu kideen artean laguntzak emateko
lehia-lasterketa bat saihestean baino ez da izan Europako araudiek ezarritako
gehiegizko murrizketa horren oinarria. Eta hortik dator EKAI Center-en jarrera
horren arrazoia. oinarria. Murrizpen horrek, alternatiba gisa, Europar
Batasunean bertan laguntza-politika proaktiboak ezartzea ekarri behar zuen.
Baina hori ez da benetan gauzatu eta hutsune ulergaitza eragin du politika
ekonomikoan.
2. Azken hamarkadetan, gero eta gehiago,
ingurune ultraliberal batean murgilduta gaude. Eta enpresentzako laguntzak
"oparitzat" hartzeko ohitura hartu dugu. Hala ere, horrek ez du
zerikusirik logika ekonomikoarekin. Izan ere, enpresentzako laguntzak benetako inbertsio
bat izan daitezke laguntzak ematen dituzten erakunde publikoentzat. Gizarte-kotizazioen
edo zerga-bilketaren bidez zuzeneko irabaziak lortuz ere. Errealitate hori
kontuan ez hartzea Europan zabaldu den fanatismo liberalaren beste ondorio bat
da.
3. COVID-19 krisialditik abiatuta sortutako
berreraikuntzarako Europako funtsen banaketak – eta, zehazki, Iberdrola eta
Petronorrentzako laguntza-proposamenek – gai hori jarri dute mahai gainean.
4. Esan dugunez, printzipioz, ez dugu horrelako
laguntzen aurkako aurreiritzietatik abiatu behar. Hartu beharreko jarrera,
jakina, euskal gizarteak laguntza horien bidez lortzen duenaren araberakoa da.
5. Arriskuak handiagoak dira enpresa
handientzako edo enpresa estrategikoentzako laguntzetan, jakina. Enpresa hauek,
berez, eragin handia izan dezaketelako alderdi politikoengan eta gobernuengan.
Kasu horietan, sarritan gertatzen da laguntzak ematea ez haien interes
publikoaren ondorioz, baizik eta enpresa onuradunen benetako botere politikoaren
ondorioz.
6. Arrisku horien ondorioz, bereziki
gomendagarria da enpresa handi edo estrategikoentzako laguntza publikoak, ahal
bada, kapitaleko inbertsioekin ordeztea. Inbertsio horiek, berez, enpresaren
eta botere publikoen arteko botere-harremana aldatzeko aukera ematen dute. Horrela,
enpresa handiak interes orokorren mende jartzen laguntzen dute. Eta hori da,
azken finean, politika publikoen helburua.
7. Azken batean, ahal izanez gero, baliabideak
enpresa handi edo estrategikoetara bideratzeko orduan, botodun kapitalaren
bitartez egin beharko litzateke. Eta hori ezinezkoa bada, bereziki zaindu
beharko litzateke prozesua, laguntza horien bidez benetan zein interes
defendatzen ari diren ziurtatzeko.