1. Kutxabank, bere merkatu-kuota dela eta,
euskal banku-sektorearen oinarria da. Errealitate horrek berebiziko garrantzia
eman die erakunde horren titulartasunari eta estrategiei. Hala ere, litekeena
da hori horrela izateari uztea, munduko finantza-sisteman gertatzen ari diren errotiko
aldaketen ondorioz.
2. Indar teknologiko, ekonomiko eta politikoak
hainbat norabidetan mugitzen ari dira, munduko finantza-sistemaren
"berregitea" edo "berrabiatzea" deitzen ari den horretara.
Berrabiatze horren funtsezko osagaia da egungo banku-gordailuen kudeaketa-sistema
berria. Kriptomoneten pisu gero eta handiagoaren eta balio errealetan
aurreikusitako euskarriaren babesean, zailtasun handiak izango ditu banku-sistemak
gordailuak arriskuan jartzen dituzten erakundeetan "preso" mantentzeko,
orain gertatzen den bezala.
3. Horrek esan nahi du gordailu eta kreditu
jardueren bereizketa EKAI Centerrek ikuspegi teorikotik proposatu izan duen
moduan. Bereizketa horrek finantza-sistemaren kontrol oligarkikoaren funtsezko
oinarrietako bat hautsiko luke, eta ondorio hauek ekarriko lituzke:
A. Banku-gordailuen gordetze eta kudeaketa
erabat ziurtatua, titulartasun pribatu edo publikoaren pean. Gordailu horiek ez
lirateke inoiz arriskuan jarriko.
B. Gordailuak kudeatzeko eta kreditua
kudeatzeko jarduerak bereiztea. Gordailuek kredituaren "iturburu"
izateari uzten diote eta inbertsio pribatu edo publikoengatik ordezkatzen dira.
4. Horrela, gordailuen kudeaketa jarduera
administratibo huts bihurtzen da, eta ekonomiaren eta gizartearen kontrolaren
iturburu izateari uzten dio, orain arte izan den bezala. Boterea ez da egongo
gordailuak kontrolatzen dituenaren mende, kreditua kontrolatzen duenaren mende
baizik.
5. Gure kasuan, horrek esan nahiko luke Euskal
Herriko banku-gordailuen funtsezko oinarri gisa Kutxabankek duen garrantzi
estrategikoa desegin egingo litzatekeela. Botere politikoaren erdigunea
kredituaren kudeaketara igaroko litzateke eta hori kredituaren hartzaileen eta
arrisku-inbertitzaileen esku egongo litzateke. Aurreikusitakoak bezalako
egiturazko aldaketarik gertatuko ez balitz, prozesu horiek nabarmen handituko
lukete banku zentralen boterea eta eragina, kreditu publikoaren funtsezko
hornitzaile gisa.
6. Finantza-teknologietan eta kriptomonetetan
egindako aurrerapenek teknologikoki posible egin dute aldaketa hori. Hala ere,
belaunaldiak igaro daitezke bideragarritasun teknologikoa lortzen den unearen
eta egiturazko aldaketa bat gizartean benetan ezartzearen artean. Ez da soilik
banku-sektoreko ohituren aldaketa bat, baizik eta aparteko garrantzia duten
erabaki politikoen kontua, eta erabaki horien mende dago prozesu hori
aktibatzea.
7. Horregatik guztiagatik, ez litzateke zuhurra
izango garaiz baino lehen gaur egungoa ez bezalako egoera baten aurrean goizegi
kokatzea. Kutxabankek – eta gordailu-bankuek oro har – Mendebaldeko botere
finantzario, ekonomiko eta politikoaren epizentroa izaten jarraitzen dute. Hori
horrela den bitartean, horri buruz definitutako estrategiak –epe labur eta
ertainekoak bereziki – ez lirateke aldatu behar beharrik gabe.