Alderdi politikoak, demokraziaren beharrezko zutabe.
ALDERDIEN GARRANTZIA ETA TENTAZIO BUROKRATIKOA
|
TELEGRAM:
https://t.me/euskarri |
Alderdi politikoak funtsezko zutabe dira gizarte demokratikoaren artikulazio instituzionalean. Nahiz eta alderdien sistemak arazo nabariak izan, egitura demokratikoak haiek gabe eraikitzeko aukerak argitu eta egiaztatzen diren arte, alderdi politikoak elikatzen eta sendotzen jarraitu behar dugu, gizarte biziak, demokratikoak eta osasuntsuak garatu behar baditugu.
Hortik ondorioztatzen da,
halaber, alderdien eraketak eta bilakaerak garrantzi handia dutela garapen
sozial eta ekonomikoan. Azken finean, gizartean argi eta sakon sustraituta
dauden alderdi politikorik gabe, pixkanaka diluitzeko joera du egitura
demokratikoak.
Hala ere, behin baino gehiagotan,
alderdi politikoek deserrotzeko eta burokratizatzeko joera kezkagarria izan ohi
dutela erakusten digu Europako esperientzia historikoak eta, bereziki, azken
hamarkadetakoak.
Hainbat faktorek bat egiten dute
burokratizazio-prozesu horien alde. Batzuk barrukoak eta beste batzuk alderdi
politikoetatik kanpokoak.
Erakunde konplexu mota guztietan
oinarriaren eta zuzendaritzaren ikuspegiak bereizteko joera sortzen da.
Alderdiaren erronkak eta arazoak aztertzen eta kudeatzen gehiago aritzen denez,
oinarriko afiliatuek baino informazio hobea eta irizpide landuagoak ditu
zuzendaritzak. Horregatik, eta antolaketa-nukleo guztien hedapen-logikagatik,
boterea metatzeko eta baseak gainbegiratzeko eta kontrolatzeko duen gaitasuna
mugatzeko ohiko joera ulergarria du zuzendaritzak.
Jakina, boterearen nolabaiteko
kontzentrazioa beharrezkoa eta komenigarria da alderdien funtzionamendu
eraginkorrerako. Hala ere, benetako boterea, azken batean, afiliatuen edo
militanteen oinarrian dagoela onartzean ala ez onartzean datza kontzentrazio
horren muga. Hori ez dute beti zuzendaritzek onartzen; izan ere –gizarte
egitura guztiek bezala- hedapen-joera naturala dutenez, gainbegiratze- eta
zaintza-mekanismoen garrantzia edo beharra gutxiestera jo dezakete.
Zuzendaritzaren eta oinarrien
arteko dialektika hori naturala da, erakunde mota guztietan gertatzen da, eta
bere kabuz konpontzeko joera du, gehiegizko "asanblearismoak"
eraginkortasunik eza eragiten duelako eta gehiegizko burokratizazioak afiliatu
gutxiago eta alderdiaren egitura finantzatzeko zailtasunak areagotzen
dituelako. Afiliatuen oinarria bizirik mantentzea, beraz, helburu saihestezina
da zuzendaritzarentzat berarentzat, barne logikaren arabera.
Tentazio burokratikoaren
egiturazko arazo garrantzitsuenak kanpokoak dira. Alderdiek finantzaketa-iturri
garrantzitsuak izan ditzakete enpresetatik edo erakunde publikoetatik, hauteskunde-arauetan
oinarrituta. Afiliatuak ez diren iturrietatik datozen baliabideak esanguratsuak
bihurtzen diren heinean, aldatu egin ohi da alderdiaren zuzendaritzaren
ikuspegia. Eta afiliatuen oinarriaren pisu estrategikoak behera egiteko joera
du, kanpoko baliabideen hazkundearekiko alderantzizko proportzioan.
Burokratizazio prozesua estrukturala eta itzulgaitza bihur daiteke.
Enpresa-ekarpenak funtsezkoak
izan dira beti koadro-alderdietan, jada jatorrian interes korporatiboei lotuta
gehienetan. Baina, historikoki, faxistak bezalako masa-alderdietan ere izan
dira, baita, maiz, izaera erlijioso edo nazionalista izan duten alderdi
"interklasistetan" ere.
Azken hamarkadetan,
enpresa-ekarpenak, batez ere banku-ekarpenak, ezkerreko, eskuineko edo zentroko
ideologia guztietako alderdietara bideratu dira. Eta, bestaldetik, finantzaketa
publikoak alderdi guztiei eragiten die gurea bezalako herrialdeetan.
Bistan denez, enpresa- edo
banku-ekarpenen kontura edo aurrekontu publikoen konturako alderdien
finantzaketaren ondorio politiko eta ideologikoak ez dira berdinak. Baina bai,
neurri handi batean, alderdi politikoen burokratizazioan izan ahal duten
eraginaren ikuspegitik. Horien guztien eragin zuzenak izan ohi dira alderdiaren
oinarrien benetako boterea murriztea eta zuzendaritzek burokratizaziorako
zenbaitetan duten joera.
|
TELEGRAM:
https://t.me/euskarri |