1. Itxura guztien arabera, egungo
moneta-sistemaren ordezkapena berehalako kontua da. Petro-dolarreko sistema
eraisteko interesa duten talde eta herrialdeetatik zein orain arte sistema hori
iraunaraztea jo eta ke defendatu dutenetara. Sektore eta herrialde guztiek uste
dute ezinbestekoa dela moneta-sistema berri horren ezarpena. Horren ondorioz,
badirudi moneta-sistema berria definitzeko eta martxan jartzeko prozesua nork
eta nola kontrolatuko duen bihurtu dela oraingo eztabaida.
2. Moneta digitalen, kriptomoneten, blockchain
sistema monetarioen edo sistema kuantikoen arloko egitasmoak ugaltzen ari dira,
bai ekimen publikotik, bai ekimen pribatutik. Eta, adierazitako arrazoiengatik,
funtsezko faktore bihur daitezke oraingo gatazka historikoan, une honetan
oligarkia finantzarioak bi frontetan irekita dituena. Alde batetik, hedatzen
ari den populismo industrialistarekin (Trump, …) eta, bestetik, herrialde
gainerakor euroasiarrekin (Txina, Errusia, Iran).
3. Prozesu horrek egungo banku-sistemarentzat ekar
dezakeen mehatxua izan da prozesu horren hurbiltasunaren ondorioz sortu den
lehenengo alarmetako bat. Behin kriptomoneta sistema orokortu ondoren, "bankuak
jada ez dira beharrezkoak izango" esan ohi da.
4. Esaldi hori, seguruenik, gehiegizkoa da.
Kriptomonetak hedatzearen ondorioz, gordailuen zaintza eta kudeaketa
alferrikako jarduera bihurtuko da ziurrenik eta, horrela, gordailuen
bankugintza ez da beharrezkoa izango. Baina inbertsio-bankaren jarduerak
beharrezkoak izaten jarraituko dute. Norbaitek bilatu eta aztertu behar ditu inbertsio-proiektuak.
Zertan inbertitzen den edo ez eta nola erabakitzea beharrezkoa izaten
jarraituko da.
5. Gordailu-bankuak epe ertainera desagertzea aurreikusteak,
berez, benetako iraultza ekonomiko, sozial eta politikoa ekarriko du. EKAI
Centerrek dagoeneko jakinarazi du gordailuen eta kredituen arteko lotura artifiziala
fikzio bat besterik ez dela, finantza-oligarkiaren ekonomiaren kontrola
ziurtatzeko. Gordailu-bankugintza desagertzeak berez desegiten du fikzio hori,
eta banku-erakundeak inbertsio-banku bihurtzera behartzen ditu. Inbertsio-banku
horien kreditu-gaitasuna partikularrek horietan "inbertitutako" (ez "gordailututako")
finantza-baliabideen eta kreditu publikoaren erabilpenaren araberakoa izango
da.
6. Eszenatoki hori, bistan denez, iraultzailea
da. Eta berez azaltzen du zergatik dagoen ikaratuta mendebaldeko
finantza-elitea etorkizun hurbilaren aurrean, eta, bestaldetik, testuinguru
berriaren aurrean posizionatzeko lasterketa azkarrean. Azken finean, bi
mendetan zehar banku-gordailuen kontrolean (eta, beranduago, banku zentralen
kontrolean) oinarritu du finantza-oligarkiak bere boterea.
7. 7. Gogoratu behar dugu, EKAI Centerrek azaldu
duen bezala, gordailuen eta banku-kredituaren arteko egungo lotura lege bidezko
fikzioa baizik ez dela. Herritarrek ez dute dirua banketxeetan uzten arriskuan
jartzeko, baizik eta zaindua izateko eta edozein unetan eskuragarri egoteko ere.
Horren ordez, bankuek kredituak emateko "erabiltzen" dituzte,
etengabe lehertzeko arriskuan dagoen finantza sistema bat sortzen duen fikzio
batean. Sistema ezin hobea oligarkia finantzariorako, modu artifizialean
mantentzen baitu horrela gordailuen eta kredituaren kontrola.
8. EKAI Centerrek jada planteatzen zuen logika
ekonomikoaren arabera, gordailu-bankuak –jasotako funtsak arriskurik gabe mantenduko
zituztenak – eta inbertsio-bankuak bereizi behar zirela, eta haien baliabideak
arrisku-bokazioa zuten finantza-ekarpen pribatuak eta kreditu publikoa izango
zirela.
9. EKAI Centerrek proposatutako eskema teorikoki
eta logikoki argia zen. Baina, jakina, politikoki ezinezkoa Mendebaldean
benetako iraultzarik gabe. Badirudi kriptomonetek berez sortuko dutela
testuinguru hori. Eszenatoki berri horrek aurrerapauso handia ekar diezaioke
gure garapen-ereduari.