Adimen Politiko eta Estrategikoa EZKERRAREN ETA ESKUINAREN ARTEKO DIALEKTIKAREN TRANPA


1.      Garrantzitsua da gai honen mamia eta horren inguruan egon daitekeen nahasmen terminologikoa ondo bereiztea. Argi dago tradizioaren eta ordenaren defentsari dagokionez eskuinak positibotzat jotzen dituen balioak existitzen direla eta existitzen jarraituko dutela. Edo ezkerrak justizia sozialari edo aurrerabideari dagokionez defendatzen dituenak. Hala ere, gero eta zalantzagarriagoa da oinarrizko banaketa politikoak balioen aurkakotza horren arabera egituratzea.

2.      Zehatzago esanda, gero eta zalantzagarriagoa da mendebaldeko herrialdeetako hautesleen banaketa "artifiziala" eskuinaren eta ezkerraren artean, epe ertain edo luzera joera bi horien artean hauteskunde-emaitzak % 50 inguru banatzeko joera sortarazten duena.

3.      Ezkerra eta eskuinaren arteko "egiturazko" banaketak zentzua izan zuen ezkerreko, eskuineko eta erdialdeko korronteak elikatzen zituzten joeren araberako gizarte-estratu bereizietan banatzen zenean biztanleria. Soldatapeko langileak ezkerraren oinarrizko hauteskunde-oinarria ziren, etxekoandreak, autonomoak, nekazariak eta enpresari txikiak eskuinaren oinarria ziren bitartean.

4.      Gaur egungo gizarte-osaeran, zatiketa horrek ez du zentzurik. Soldatapekotze eta enpresen kontzentrazio prozesuaren ondorioz, Europar Batasuneko biztanleria aktiboaren % 85 dira soldatapeko langileak dagoeneko. Eta portzentaia horrek pixkanaka hazten jarraitzen du.

5.      Horrela, ezkerraren eta eskuinaren arteko hauteskunde-banaketa tradizionalari eusteak gero eta zentzu gutxiago izateaz gain, soldatapeko langileen botoa bitan banatzeko funtsezko tresna bihurtu da.

6.      Ezkerra eta eskuina kontzeptuak erakargarriak dira gorabidean dauden alderdientzat, botoen ehuneko 50 horretara heltzeko erraztasunak ematen baitizkie. Hala ere, epe ertainera, talde bakar batek ere ez izatea gehiengo zabalik modu egonkorrean da ezkerraren eta eskuinaren arteko banaketaren ondorio nagusia. Eta, aldi berean, soldatapeko langileek boterea etengabe kontrolatzen ez dutela ziurtatzea.

7.      Hautesleen banaketa artifizial horren ondorioz harritzen gara, halaber, Ekialdeko Europako herrialdeetan % 50eko edo % 70eko gehiengoak lortzen direnean. Baina hori ezin hobeto azaltzen da ezkerraren eta eskuinaren arteko banaketa Mendebaldeko Europan bezala errotuta ez dagoen testuinguru politiko batean.

8.      Horregatik guztiagatik, ezkerraren eta eskuinaren arteko zatiketa ez da, bere garaian izan zen bezala, boterean gizarte-sektore desberdinen artean parte hartzeko oreka-tresna. Aitzitik, nahasmen eta manipulazio sozial iraunkorreko tresna bihurtu da. Hein handi batean, hautesleen banaketa artifizial horrek bereizketa hori etengabe elikatzeko beharra sortzen du, aspaldi errealitateetan oinarritzeari utzi baitzion. Ideiei buruz ez ezik, posizionamendu sektario bati buruz ere eztabaidatzen da, non sistematikoki erasotzen baitzaie beste blokean dauden herritarrei, eta, aldi berean, zatiketa finkatzen eta sakontzen da, ezkerraren eta eskuinaren artean botoak aldatzeko aukerak izoztuz. Banaketa artifizial hori oso negatiboa da mendebaldeko gizartearentzat eta, bereziki, soldatapeko langileentzat, baina oso errentagarria izan daiteke lider politikoentzat, beren "ezkerreko" eta "eskuineko" feudoetan eroso finkatuta sentitzen baitira.

9.      Esan bezala, horrek ez du esan nahi eskuineko eta ezkerreko balio tradizionalek indarrik ez dutenik. Lehenbailehen zalantzan jarri behar da balio horiek etengabe manipulatuak izatea, ez gizarte-hobekuntzarako eta -aurrerabiderako tresna gisa, soldatapekoen botoa modu artifizialean zatitzeko tresna gisa baizik.


Adimen Politiko eta Estrategikoa-ri buruzko beste idatzi batzuk

EKAI Center-en beste idatzi batzuk