Europako Garapen Ereduaren Etorkizuna KEYNESIANISMOTIK HARATAGO

Europako Garapen Ereduaren Etorkizuna

KEYNESIANISMOTIK HARATAGO
1.      Zalantzarik gabe, ekarpen handiak egin dizkio keynesianismoak pentsamendu ekonomikoari. Funtsean, politika ekonomikoak ziklo ekonomikoak orekatzeko edo leuntzeko dituen aukeren ikuspegitik, eskari agregatuaren gaineko jardunaren bidez.
2.      2. Hala ere, ikusmolde gutxik eragin diote kalte handiagoa europar ekonomiari keynesianismoaren bertsio sinplifikatuek baino, makroekonomiaren ildo nagusietan mugituz ekimen batzuk beste batzuetatik behar bezala bereiztea saihesten baitute.
3.      Interpretazio horiek, azkenean, oreka makroekonomikoaren erantzule huts gisa hartzen dute Estatua, eta ekimen pribatuaren esku uzten dute bultzada ekonomikoa, garapena eta hazkundea. Hala ere, politika ekonomikoa hazkundetik aldentzea, eta, behin oreka makroekonomikoa lortuta, ekimen pribatua garapen ekonomikoaren arduraduna dela pentsatzea, akats nabaria da. Aukera eta baliabideak masiboki xahutzea dakarren akatsa.
4.      Pizti beldurgarria bihurtu den mendebaldeko moneta-politika, batzuek "keynesiarra" deitzen duten hondamendi horren erakusgarri da.
5.      Argi dago diru-politikak zeregin bikaina izan dezakeela eskari agregatuaren oreka makroekonomikoan. Baina moneta-politika helburu horretan zentratzea ulertezina da. Egile "keynestar" ospetsu horiek urteetan zehar "moneta-hedapen handiagoa" eskatzen jardun dute, hedapen horren zenbateko desiragarria zein izango litzatekeen sakon eztabaidatuz, minutu bat ere erabili gabe hedapen horren benetako xedeez arduratzeko.
6.      Ez da onargarria moneta-hedapena edo -murrizpena defendatzea, kontuan hartu gabe hedapen horren funtsezko zati bat banku-sektorearen etengabeko diru-laguntza zentzugabea besterik ez dela, eta ez dela kreditu bihurtzen. Era berean, onargaitza da diru-hedapenaren bidez sortutako banku-kreditua produkzio-inbertsiora, inbertsio espekulatibora ala luxuzko kontsumora bideratzea berdin izatea.
Era berean, ez da onargarria helburu horien artean lehentasunak ezartzeaz edo interes-tasak horien arabera bereizteaz ez arduratzea. Baina aldagai horiek guztiak guztiz funtsezkoak dira hedapen edo murrizpen monetarioaren benetako eragina baloratzeko, eta keynesianismoak behar bezala ezkutatzen ditu "hedapen edo murrizpen monetarioko politiken" estaldura errazegipean.
7.      Gauza bera esan daiteke zerga-politikei buruz. Aurrekontu "hedakorra" edo "kontraktiboa" defendatzera mugatzea zentzugabea da, zein zerga, gastu edo inbertsio hedatzen edo murrizten ditugun bereizi gabe.
8.      Inbertsio-proiektu onak finantzaketarik gabe geratzea onartezina da edozein egoeratan. "Murrizpenerako" edo "finantza-birmoldaketarako" estrategiek ez dute justifikatzen behar beste diskriminatzen ez duten kreditua murrizteko neurriak hartzea. Finantza-egoerarik okerrenean, enpresa-proiektu on bat enpresa-proiektu on bat da, eta gobernuek haren finantzaketa bermatu behar dute. Eskari agregatuaren zifrak koadratzea interesgarria da, baina tresnek eta horiek kudeatzeko aukera desberdinek eragindako inpaktu-desberdintasunei behar bezala erreparatu gabe egitea, normalean, sekulako xahutzea eta aukerak etengabe galtzea da.
9.      Gobernuek aktiboak izan behar dute politika ekonomikoan. Baina keynesianismoak jarduera horren interpretazio murriztailea egitea benetako oztopoa bihurtu da Europako garapen-ereduaren etorkizunerako. Politika ekonomiko aktiboetara itzuli behar du Europak, jarduera ekonomikoan esku-hartze publikora, ekimen publikoaren eta pribatuaren arteko orekara, arrazoi objektiboetan oinarrituta. Horrek eskatzen du, lehenik eta behin, garapen ekonomikoa eta aurrerapen soziala bultzatze aldera, erakunde publikoen esku dauden tresna desberdinek duten ahalmen handiaz jabetzea. Oreka makroekonomiko hutsa baino askoz gehiago.